Zamknij

TK: wyrok dot. przepisów o zakazie handlu w niedziele

06:59, 28.07.2021 PAP Aktualizacja: 07:00, 28.07.2021
Skomentuj PAP PAP

Postępowanie - w zakresie tych dwóch przepisów - TK umorzył ze względu na "niemożność wydania wyroku". Wyrok został wydany w składzie pięciu sędziów TK. Zdanie odrębne do orzeczenia złożyło dwóch sędziów - Zbigniew Jędrzejewski oraz Jarosław Wyrembak.

Trybunał Konstytucyjny orzekł we wtorek o konstytucyjności dwóch zaskarżonych przepisów dotyczących zakazu handlu w niedziele, jednak postanowił o umorzeniu sprawy w zakresie pozostałych dwóch, na podstawie których ustanowiono zakaz oraz określono od niego wyjątki.

Ustawa, która wprowadziła zakaz niedzielnego handlu dla większości placówek, obowiązuje od 1 marca 2018 r. Wniosek w sprawie konstytucyjności tych przepisów w 2018 r. do TK złożyła Konfederacja Lewiatan. We wniosku tym zaskarżone zostały cztery przepisy ustawy.

We wtorek TK orzekł, że konstytucyjne jest określone w ustawie pojęcie wykonywania pracy w niedzielę. Zgodnie z przepisami należy przez to rozumieć "wykonywanie takiej pracy lub takich czynności przez pracownika lub zatrudnionego w okresie 24 kolejnych godzin przypadających odpowiednio między godziną 24 w sobotę, a godziną 24 w niedzielę".

We wniosku do TK zaznaczano, że niemożliwa jest prawidłowa interpretacja tego przepisu, gdyż Kodeks pracy "wskazuje, że niedziela i święto trwa między godziną 6 w tym dniu a godziną 6 w następnym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina".

Za konstytucyjne Trybunał uznał też vacatio legis przepisów. Konfederacja Lewiatan wskazywała, że ustawa weszła w życie z dniem 1 marca 2018 r., a opublikowana w Dzienniku Ustaw została 5 lutego 2018. "Vacatio legis wynosiła zaledwie 23 dni" - argumentowano.

Jak jednak zaznaczył w uzasadnieniu orzeczenia TK sędzia Justyn Piskorski, odnosząc się do pierwszego z przepisów uznanych we wtorek za konstytucyjny, pojęcia definiowane we wskazanych przepisach ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele oraz Kodeksie pracy "nie są tożsame". "Wykonywanie pracy w handlu oraz wykonywanie czynności związanych z handlem w niedziele i święta w placówkach handlowych nie jest równoznaczne z pracą w niedziele i święta w przypadkach, o których mowa w przywołanych przepisach Kodeksu pracy" - wskazał sędzia.

Jednocześnie - w odniesieniu do drugiego z rozpatrzonych przepisów - TK wskazał, że nie można uznać, żeby vacatio legis ustawy o ograniczeniu handlu w niedziele licząca 23 dni była niekonstytucyjna. Jak dodał, pełna efektywność ustawy została bowiem osiągnięta dopiero po prawie dwuletnim okresie przejściowym.

"Okres 23 dni, chociaż nietypowy, nie był przesadnie krótki, biorąc pod uwagę zakres zmian oraz wskazany w ustawie o ograniczeniu handlu okres dostosowawczy. Pracodawcy mieli możliwość dostosowania się do tych zmian i takiego pokierowania swoimi działaniami, by nie odczuć w drastyczny sposób konsekwencji wprowadzonych rozwiązań" - powiedział sędzia Piskorski.

Sędzia przypomniał, że "ustawodawca przewidział dwuletni okres stopniowania zmian wynikających z wprowadzonej ustawy mający charakter dostosowawczy" - do końca 2018 r. zakaz nie obowiązywał w pierwszą i ostatnią niedzielę każdego miesiąca, zaś w roku 2019 zakaz nie obowiązywał w ostatnią niedzielę każdego miesiąca.

Jednocześnie Trybunał postanowił o umorzeniu postępowania w sprawie dwóch kluczowych przepisów. Pierwszy z nich to artykuł ustanawiający zakaz handlu. Zgodnie z nim "w niedziele i święta w placówkach handlowych handel oraz wykonywanie czynności związanych z handlem, powierzanie pracownikowi lub zatrudnionemu wykonywania pracy w handlu oraz wykonywania czynności związanych z handlem - są zakazane". Drugi z przepisów to przepis wyliczający szereg wyjątków od tego zakazu.

W ustawie dopuszczono wyjątki od zakazu np. na stacjach paliw, a także w sytuacji, gdy np. przeważająca działalność placówki polega na handlu kwiatami, pamiątkami lub dewocjonaliami, prasą, biletami komunikacji miejskiej, wyrobami tytoniowymi, kuponami gier losowych, sprzedaży wyrobów piekarniczych oraz w placówkach handlowych, w których przeważającą działalnością jest działalność gastronomiczna.

Zdaniem Konfederacji Lewiatan oba te przepisy należało ocenić jako niekonstytucyjne, gdyż różnicują one pracowników "co do swobody wykonywania przez nich pracy w określone dni".

"Wobec przekroczenia granic ograniczonej legitymacji wnioskowej przysługującej prezydentowi Konfederacji Lewiatan oraz niespełnienia ustawowo określonych wymogów wniosku inicjującego hierarchiczną kontrolę norm, TK postanowił umorzyć postępowanie w tej części" - powiedział sędzia Piskorski.

Zaznaczył, że "w realiach niniejszej sprawy wnioskodawca występuje w celu ochrony praw pracowników, nie zaś ochrony praw, które przysługują pracodawcy w stosunku do pracownika". "Wnioskodawca występuje zatem w obronie interesów pracowników, a nie członków Konfederacji Lewiatan" - mówił sędzia Piskorski, uzasadniając umorzenie tej części sprawy.

Natomiast zdaniem obu sędziów TK, którzy złożyli zdania odrębne, Trybunał we wtorkowym wyroku zbyt wąsko potraktował kwestię legitymacji wnioskodawcy.

Jak mówił sędzia Jędrzejewski, doprowadziło to do "błędnego wniosku" o umorzeniu sprawy w odniesieniu do niektórych zarzutów, które w swoim wniosku sfomułowała Konfederacja Lewiatan. Jego zdaniem TK powinien był merytorycznie rozpoznać wszystkie zarzuty. "Odnosiły się one do aktu normatywnego dotyczącego spraw objętych zakresem działania wnioskodawcy" - wskazał.

Zdaniem sędziego Wyrembaka, który przewodniczył rozprawie, problemy konstytucyjne w każdej części wniosku zostały zdefiniowane w sposób "bardzo klarowny i logiczny". "W moim przekonaniu wniosek w całym zakresie spełniał wszystkie warunki merytorycznego rozpoznania i na takie merytoryczne rozpoznanie w pełni zasługiwał" - podkreślił.

Sędzia Wyrembak dodał jednocześnie, że wyrok - w zakresie, w jakim TK orzekł o zgodności zaskarżonych przepisów z konstytucją - "w relacji do zarzutów i argumentów przedstawionych we wniosku" oparty został na "dość lakonicznych i ogólnikowych wywodach, które nie mogą zostać uznane za wystarczające uzasadnienie przyjętego przez Trybunał rozstrzygnięcia". (PAP)

autorzy: Marcin Jabłoński, Sonia Otfinowska

mja/ sno/ lena/

Co sądzisz na ten temat?

podoba mi się 0
nie podoba mi się 0
śmieszne 0
szokujące 0
przykre 0
wkurzające 0
facebookFacebook
twitterTwitter
wykopWykop
komentarzeKomentarze

komentarz(0)

Brak komentarza, Twój może być pierwszy.

Dodaj komentarz

0%